Nie da się ukryć, że funkcjonowanie w realnym świecie wymaga pieniędzy. Więc nie możesz być zdziwiony że nauka także kosztuje, bo ponosisz koszty np. zakwaterowania, wyżywienia, płacisz czesne (w prywatnych szkołach i studiach – także za granicą) a także poświęcasz na nią swój czas. A potem, aby funkcjonować, każdy potrzebuje zarabiać, czyli robić coś, za co ktoś zechce zapłacić. Dlatego już w trakcie edukacji szkolnej musisz dokonywać wyborów. Są one często trudne – bo z ogromu możliwości zawodowych dostępnych w świecie, masz wybrać jeden określony kierunek. Taki wybór pozwala uzyskać zakres niezbędnej wiedzy potrzebnej w Twojej przyszłej profesji abyś miał/-a możliwości zarabiania.
Wyobrażenia o zawodzie a rzeczywistość
Wybierając swój przyszły zawód, czy to na etapie wyboru szkoły średniej, czy też później na etapie wyboru uczelni i kierunku studiów, kierujesz się różnymi swoimi kryteriami a także swoimi wyobrażeniami co do przyszłości. Możliwe, że przy podejmowaniu takiej decyzji, chcąc mieć ją „z głowy”, prawdopodobnie nie bierzesz pod uwagę możliwych konsekwencji i kosztów związanych ze złym wyborem zawodu dla siebie.
Gdy po decyzji zaczynasz kroczyć wybraną ścieżką, wtedy Twoje subiektywne wyobrażenia o: danym zawodzie, kierunku uczelni, szkole średniej, czy Twoich zdolnościach spotykają się z obiektywną rzeczywistością. A ta może znacząco mijać się z tymi wyobrażeniami – niestety, częściej na minus.
Z tego powodu, w tym nowym otoczeniu, możesz odczuwać dyskomfort, stres a może nawet rozczarowanie. W takiej sytuacji nie będziesz przejawiać większego zainteresowania tematami i wiedzą, które są związane z tym otoczeniem. Po prostu nie płynie jak myślałeś, że będzie płynąć, więc męczysz się na każdym kroku. Oznacza to, że Twoja pierwotna motywacja była niewłaściwie przez Ciebie odczytana i stąd mogą pojawić się myśli oraz odczucia, ze wcześniejszy wybór był błędny.
W takiej sytuacji stajesz wtedy przed dylematem – co dalej? Czy dalej brnąć w to co jest konsekwencją poprzednich wyborów np. trzymanie się zawodu, dokończenie uczelni lub szkoły, czy jednak dokonać jakiejś zmiany?
Ale jeśli zmieniać to na co? Przecież już kiedyś dokonałeś wyboru, a teraz masz zrobić to jeszcze raz? Przecież to wszystko kosztuje.
Jakie są koszty zmiany zawodu lub uczelni?
Niezależnie od tego co zdecydujesz, zmiana zawodu czy kierunku studiów powoduje konkretne koszty finansowe. Szacuje się, że studiowanie w innym mieście kosztuje ok. 2000 zł miesięcznie więc każdy rok to ok. 20 tys. zł. samych kosztów finansowych! Koszty studiów za granicą są wielokrotnie większe.
To co jest mniej oczywiste, że w przypadku nietrafionych w przeszłości decyzji zawodowych poniesiesz także koszty psychiczne, czy nawet zdrowotne, o ile sytuacja Twojego niedopasowania trwa dłużej lub jest bardzo intensywna.
Oto możliwe, różnorakie koszty wynikające z niedopasowania do danego miejsca (pracy, uczelni, szkoły):
- Obniżone poczucie własnej wartości.
- Utrata pewności siebie.
- Brak wewnętrznej motywacji i zaangażowania.
- Brak poczucia sensu pracy.
- Obniżona efektywność osobista i efektywność nauki oraz pracy.
- Niechęć do nauki i rozwoju zawodowego w obecnej pracy.
- Stres.
- Mniejsze zarobki – m.in. z powodów wymienionych w punktach 4-8.
- Trudności ze znalezieniem pracy związanej z wyuczonym zawodem – m.in. z powodu braku wewnętrznej motywacji i energii.
- Wypalenie zawodowe.
- Poniesienie dodatkowych kosztów finansowych w przypadku decyzji o zmianie.
- Dodatkowy czas na naukę (nowe studia, czy dodatkowe kursy, szkolenia itp.). w przypadku decyzji o przebranżowieniu się.
Długofalowo praca w zawodzie, który nawet jeśli przynosi dobre pieniądze, ale nie jest do Ciebie choć trochę dopasowany, przynosi poczucie braku czegoś w życiu, wewnętrzną pustkę, a także długotrwały stres lub wypalenie zawodowe. To w dłuższej perspektywie czasowej powoduje kumulację różnych psychologicznych efektów i bez zmiany pracy czy zawodu, może spowodować różne dolegliwości zdrowotne czy nawet przewlekłe choroby.
Im wcześniej zauważysz to i przyznasz przed samym sobą, że to czego się uczysz lub jaki zawód wykonujesz nie jest prawdziwie TWOJE lub też dostrzeżesz, że świat się zmienia i wymaga zmiany zawodu, tym długofalowe koszty finansowe, psychiczne czy zdrowotne będą mniejsze.
Jak mądrze wybrać zawód aby uniknąć złej decyzji i jej kosztów?
W przypadku kiedy po raz pierwszy wybierasz ścieżkę edukacji (szkołę średną lub kierunen studiów), możesz zminimalizować ryzyko niedopasowania wyboru do Ciebie. W tym celu pomyśl świadomie o tym co Ciebie kręci, jakie są Twoje naturalne skłonności oraz potencjalne zainteresowania. Warto abyś zrobił taki krok, nawet jeśli jesteś przekonany co do słuszności swoich wyborów. W ten sposób możesz dokonać świadomego i mądrego wyboru szkoły średniej lub uczelni.
Jak mądrze zmienić zawód bez ryzyka ponownego podjęcia błędnej decyzji?
W przypadku kiedy już kiedyś dokonałeś wyboru zawodu i uczysz się lub pracujesz, to w pierwszej kolejności, warto abyś uświadomił sobie i nazwał swoje prawdziwe odczucia związane z daną zawodową sytuacją i miejscem, w którym jesteś. I jeśli te odczucia są dla Ciebie ciężkie, trudne i trwałe w dłuższym okresie czasu, to nie masz co się dalej łudzić, że osiągniesz zadowalający Ciebie sukces w tym miejscu, robiąc to co robisz w tej chwili .
Warto wtedy podjąć zdecydowane kroki aby dokonać zmiany. Na początek, niezależnie od wieku, zweryfikuj swoje naturalne skłonności i zainteresowania. Sporządź ich listę, przemyśl i poczuj swoją obecną wewnętrzną reakcję na nie. To pozwoli lepiej dobrać do Ciebie środowisko i tematykę Twojej nowej szkoły, uczelni czy pracy.
Zatem najpierw poznaj swoje prawdziwe, wewnętrzne dążenia i potrzeby, dopiero potem analizuj możliwości i potrzeby świata zewnętrznego. Na koniec dokonaj świadomego wyboru i wybierz to czego potrzebuje świat i jednocześnie jest w obszarze Twoich zainteresowań. Zawsze możesz też odkryć swój zawód z nami korzystając z naszego doświadczenia pracy z tym co nieuświadomione.